Biała śmierć. Petri Sarjanen. Replika 2013
Simo Häyhä był najskuteczniejszym snajperem w trakcie konfliktu radziecko–fińskiego w trakcie II wojny światowej. Mimo dokonań, jakie Häyhä ma na swoim koncie, nie znajdziemy zbyt wielu publikacji na jego temat. Petri Sarjanen po raz pierwszy z postacią Simo Häyhy zetknął się przy okazji spotkania ze znajomymi w Instytucie Historii. Usłyszane wtedy opowieści zrobiły na nim duże wrażenie i mocno utkwiły w pamięci. Gdy dostrzegł, jak niewiele materiałów znaleźć można o fińskim strzelcu wyborowym, rozpoczął badanie przeszłości Häyhy.
Czy przyczyn stanu iż, nikt jeszcze nie napisał książki o Simo Hayha należy upatrywać w znanej, fińskiej powściągliwości?
Simo Häyhä nie mówił prawie w ogóle o swoich osiągnięciach, stąd też niewiele dokumentów na jego temat. Co zatem udało się przedstawić Petri Sarjanenowi w "Białej śmierci"?
Głównym wątkiem jest historia opowiedziana w artykule Kaleviego Römpötti "Strzelec wyborowy wojny zimowej". Opowiada o walkach Finów z Armią Czerwoną, w czasie których jednym z żołnierzy 34. Regimentu Piechoty, był Simo Häyhä . Bazując również na wydanych wcześniej wspomnieniach wojskowych i pastora Heiskanena, autor zapożyczył motywy i dialogi, tak aby nie minąć się z prawdą w pisaniu swojej historii o Simo Häyhy. Jak sam Sarjanen przyznaje, chciał napisać taką opowieść o wojnie zimowej, którą mógłby przeczytać również człowiek nieobeznany z historią konfliktów militarnych. Niewielu jednak informacji o samym Häyhä można się dowiedzieć z tej pozycji. Momentami można bowiem odnieść wrażenie, że postać Fina traktowana jest w całej opowieści marginalnie. Jak na książkę, której bohaterem ma być Biała śmierć na froncie w Kollaa czyli właśnie Simo Häyhä, czytelnik może odczuć niedosyt informacji na jego temat.
Ciekawym dodatkiem do całości, oczywiście oprócz zdjęć Häyhy, są rozdziały na temat historii strzelectwa wyborowego, jak i samej postaci strzelca wyborowego. Znajdziemy tu także listę strzelców wyborowych, rozpoczynającą się od I wojny światowej. Autor wspomina także w trakcie opowiadania o reakcji świata na radziecką agresję na Finlandię.
Ciekawa pozycja dla wszystkich zainteresowanych tematem wojny zimowej, niewątpliwie jest to inna książka niż zwyczajowe historyczne opracowania. Ci zaś, którzy sięgną po "Białą śmierć" aby dowiedzieć się czegoś więcej o postaci legendarnego strzelca wyborowego, stwierdzą, iż nie do końca wyczerpuje ona temat.
/MC/