Dzieła Szekspira pojawiają się dość często na księgarnianych półkach: małe, duże, pojedyncze tytuły, zbiorcze wydania. Co prawda najczęściej można spotkać najsłynniejsze tragedie, ale generalnie wydawcy nie dają powodów czytelnikom do narzekań na niedostępność pozycji tego autora. Wydawnictwo MG zaproponowało wybór cytatów ze sztuk Szekspira, czyli pozycję unikalną w skali polskiego rynku w ciągu ostatnich lat.
Na pierwszy rzut oka książka prezentuje się ładnie: twarda oprawa z portretem dramatopisarza ze Stanfordu, blok szyty, papier dobry. Na okładce poza tytułem i portretem widnieje informacja: „Wydanie ilustrowane”. Napisać tak o tym wydaniu, to jak nic nie napisać. Wydawca zdecydował się na zobrazowanie cytatów ilustracjami siedemnastowiecznego polsko-niemieckiego malarza i grafika Daniela Chodowickiego oraz miedziorytami z książki o sto lat wcześniej żyjącego Samuela Pufendorfa. Był to strzał w dziesiątkę – wartość estetyczna książki ogromnie na tym zyskała. Ilustracje są piękne i oczywiście dopasowane do cytatów. Należy mieć świadomość, że kupuje się nie tylko zbiór cytatów, ale bogato ilustrowaną pozycję, spełniającą wymogi prezentu dla miłośników Szekspira i nie tylko.
W recenzjach wypada napisać trochę o treści. W zasadzie wystarczy jedno słowo: Szekspir – dla osoby tworzącej zbiór cytatów to bardzo wdzięczny autor z uwagi na szerokie spektrum podejmowanych problemów. Niestety nie wykorzystano wszystkich utworów, tylko 13 (tragedie, komedie i kroniki), ale sięgnięto po najcenniejsze. Trzeci w kolejności cytat – „Niech ryczy z bólu ranny łoś” – jednoznacznie wskazuje na osobę tłumacza – Józefa Paszkowskiego, choć większość cytatów pochodzi z przekładów innego wybitnego, dziewiętnastowiecznego tłumacza – Leona Urlicha. Szczególną uwagę w podobnych wydawnictwach należy zwrócić na wewnętrzną strukturę. Cytaty pogrupowano tematycznie w 21 rozdziałach, zatytułowanych przeważnie jednym słowem (władza, miłość, pieniądze i inne). Pierwszy zawiera maksymy, z przewagą „Hamleta”, stanowiące motta kolejnych rozdziałów. Wśród cytatów występują oczywiście te powszechnie znane, np. „Być albo nie być, oto jest pytanie”, jak i rzadziej spotykane. Jak w każdym tego typu zbiorze i tu można znaleźć takie, które wymagają znajomości treści utworu, ale większość może funkcjonować samodzielnie.
„Cytaty najpiękniejsze” to książka, którą odłożyłem na półkę obok wydań Szekspira, ale będę do niej wracał. Nie wiem, co bardziej mnie przyciągnie: ilustracje czy treść. Pewnie oba walory. Mogę tylko żałować, że za moich szkolnych lat nie zetknąłem się z podobnym wydawnictwem.
Przemysław Madaliński
