W 2017 roku powieść 13 powodów weszła na rynek polski, od dawna ciesząc się popularnością na rynku zagranicznym. Co jest takiego niezwykłego w tej książce? Myślę, że sekret tkwi w samym pomyśle na historię, oraz w jego wykonaniu.
Nastolatek, wracając po lekcjach do domu, otrzymuje przesyłkę. W środku znajdują się tradycyjne kasety magnetofonowe, a na nich 13 nagrań. Tajemniczo robi się wtedy, gdy okazuje się, że głos nagrywającej, to głos sympatii chłopaka, która niedawno targnęła się na swoje życie. Zaskoczony Clay odsłuchuje taśmy jedną po drugiej. Zrozpaczona dziewczyna tłumaczy w ten sposób swoją dramatyczną decyzję, jednocześnie oscylując wokół osób, które choć w minimalnym stopniu przyczyniły się do jej czynu. Hannah mówi o swoich doświadczeniach, lękach, znajomych z otoczenia, którzy choćby jednym gestem czy słowem spowodowali dalszą kaskadę tragicznych wydarzeń.
13 powodów to bez wątpienia książka młodzieżowa, jednak poruszone w niej trudne tematy są ponadczasowe i aktualne bez względu na wiek odbiorcy. Szkolne konflikty, ostracyzm w młodym społeczeństwie wobec nowych rówieśników, wykorzystywanie seksualne oraz problemy nastolatków zamiatanie pod dywan przez dorosłych – to wszystko było, jest i będzie chyba zawsze. Pewne problemy, poruszone przez główną bohaterkę, w jej perspektywie rujnują jej świat, burzą porządek codziennego życia, plotki roznoszą jej rzeczywistość w drobny mak. Oczami dorosłego można odnieść wrażenie, że powody, o których wspomina, są prozą życia. Że tak właśnie wygląda świat: kłamliwy, brudny, zanieczyszczony złymi pobudkami, naszpikowany brakiem heroizmu. Można odnieść wrażenie, że dziewczyna zwyczajnie nie jest w stanie sobie poradzić z zaistniałymi problemami. Z drugiej strony, czy właśnie z takiego lekceważącego podejścia nie biorą się drastyczne w skutkach decyzje młodych ludzi? Nam może wydawać się, że taki problem to nie problem. Dla nastolatka jest to cały świat, który wali się w posadach. Grunt, by to zrozumieć i nie machnąć na to ręką.
My – czytelnicy – wiemy jak skończy się historia, natomiast cennym doświadczeniem jest analiza pobudek samobójczyni. Pierwsza połowa książki nieco przytłacza, natomiast w drugiej robi się bardzo ciekawie, a historia, która na pierwszy rzut oka wydaje się banalna, ma zaskakujący finał. Nie ma co oczekiwać, że Hannah żyje, lecz zaistniałe wydarzenia pokazują logikę jej decyzji o odejściu.
Narracja przedstawiona oczami samej bohaterki nagrań, jak i chłopca, który je otrzymuje, pomaga kompleksowo zapoznać się z wydarzeniami. Sam pomysł na książkę zmusza nas do dyskusji na temat zaburzeń psychicznych wśród młodych ludzi, a to zasługuje na ogromną pochwałę. Wątpliwości według wielu specjalistów budzi sam fakt tak jawnej i frywolnej rozmowy o samobójstwie, jak również o bezcelowości życia. Czy czyn Hannah może stać się motywacją dla innych?
Kontynuacja historii jest przedstawiona w drugim i trzecim sezonie serialu o tym samym tytule.
