Wszystko jest w twojej głowie. Opowieści o chorobach psychosomatycznych. Suzanne O’Sullivan. WUJ 2017
Umysł człowieka od zawsze stanowił zagadkę dla medycyny. O ile choroby natury fizycznej nie stanowiły większego problemu, o tyle te psychiczne wprawiały w zakłopotanie niejednego naukowca. Jeszcze trudniejsza sytuacja pojawiła się, gdy lekarze zrozumieli, iż często to sfera psychiki odpowiada za objawy fizyczne, maskując problemy emocjonalne. Te fascynujące przypadki nazwano chorobami psychosomatycznymi, o których z niezwykłą empatią opowiada doktor neurolog Suzanne O’Sullivan w książce Wszystko jest w twojej głowie. Opowieści o chorobach psychosomatycznych, wydanej w Polsce dzięki Wydawnictwu Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Już Hipokrates zauważył, że umysł i ciało bardzo silnie oddziałują na siebie. Mimo upływu lat oraz rozwoju medycyny, mechanizm tego zjawiska wciąż pozostaje niezbadany. Teoretycznie o całe zamieszanie obwinia się podświadomość, która to prawdopodobnie warunkuje wszelkie zaburzenia psychosomatyczne. W praktyce bardzo trudno zbadać tę przestrzeń, przez co zdaje się być ona tajemnicą nie do poznania.
Bardzo dużo nadziei i pracy z pacjentami dotkniętymi tym rodzajem zaburzenia, włożyła doktor Suzanne O’Sullivan, która w książce opisuje przypadki tej choroby na podstawie historii jej siedmiorga pacjentów, głównie kobiet. Każdy z nich bardzo szeroko omawia, skupiając się nie tyle na aspekcie organicznym, jakim są objawy fizyczne, ale przede wszystkim psychologicznym. Mimo że większość pacjentów wykazuje podobne objawy jak drgawki dysocjacyjne, paraliż, utrata wzroku, to sposób ich leczenia, a także rozpoznania zaburzenia psychosomatycznego jest indywidualny. Co oznacza, iż mimo rozpoznania nie każdy ma szanse na pełne wyleczenie. Liczy się czas i odwaga lekarzy. A z tym bywa różnie. Niestety specjaliści obawiają się konsekwencji wynikających z postawienia błędnej diagnozy, która może zaszkodzić im oraz pacjentom, dlatego wolą nazwać chociażby napady rzekomopadaczkowe prawdziwą padaczką, mimo iż badania zupełnie tego nie potwierdzają. Niestety takie decyzje często prowadzą do pogłębienia zaburzenia psychosomatycznego, odbierając szansę na wyleczenie. Autorka krytykuje takie podejście i przedstawia historie pacjentów, dla których ta pozornie właściwa diagnoza doprowadziła do znacznego pogorszenia stanu ich zdrowia.
O’Sullivan bardzo szeroko omawia temat chorób psychosomatycznych. W swoich rozważaniach posiłkuje się pracami Freuda oraz Charcota czy Janeta, którzy w swoich badaniach zajmowali się zaburzeniami psychologicznymi, w tym także histerią. Po za tym autorka omawia inne zaburzenia związane ze sferą psychologiczną, takie jak: hipochondryzm, symulanctwo, a także zaburzenia konwersyjne, w których to pacjent jest przekonany o swojej chorobie. Wszystkie z opisywanych przypadków pochodzą z jej osobistych doświadczeń na przełomie dwudziestoletniej praktyki lekarskiej. A książka, składająca się po części ze wspomnień z tego okresu, została doceniona w Wielkiej Brytanii i nagrodzona literacką nagrodą Wellcome Book.
Siła ludzkiej psychiki jest nieprawdopodobna. Okazuje się, że mózg ma więcej władzy niż nam się wydaje. Co więcej jest to siła, o której człowiek nie ma wystarczająco pojęcia, aby zapanować nad jej destrukcyjnym działaniem. Niestety temat zaburzeń psychosomatycznych nadal jest rozumiany jako psychologiczne kalectwo, odbierane przez społeczeństwo jako szaleństwo, co zupełnie nie odzwierciedla prawdziwego ogromu problemu z jakim muszą żyć osoby dotknięte tym zaburzeniem.