Dokąd zmierza świat? Prof. Grzegorz Kołodko. Prószyński i S-ka 2013

Profesor Grzegorz W. Kołodko jest najczęściej cytowanym na świecie polskim ekonomistą. W latach 1994-97 oraz 2002-03 był wicepremierem i ministrem finansów. Odegrał znaczną rolę w doprowadzeniu Polski do członkostwa w OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) jak i w integracji z Unią Europejską.

Jego pierwsza książka z cyklu o świecie- "Wędrujący świat"- została w Ameryce nominowana do nagrody Michaela Harringtona "za wybitną książkę, która pokazuje, jak nauka może być wykorzystywana w walce o lepszy świat." Książka rozpętała dyskusję o wielowątkowych sprawach, tak więc w oparciu o wybrane wykłady wygłoszone przez prof. Kołodkę związane z publikacją oraz niekończącą się publiczną debatę w Internecie, powstała druga część cyklu- "Świat na wyciągnięcie myśli".
Trzeci tom- "Dokąd zmierza świat? Ekonomia polityczna przyszłości" narodził się ze spostrzeżeń, iż zbyt często dzisiejsza polityka gospodarcza opiera się na wczorajszej myśli ekonomicznej, podczas gdy coraz częściej powinna być zorientowana na jutrzejsze wyzwania. Wszystkim tomom towarzyszy specjalny portal internetowy NAWIGATOR (http://www.wedrujacyswiat.pl/), gdzie znaleźć można aktualizowane dane statystyczne, mapy, wykresy na temat polityki, społeczeństw, gospodarki i środowiska naturalnego człowieka.

Prof. Kołodko w swych rozważaniach o ekonomicznej przyszłości świata, zakłada, iż ludzkość zachowa się zgodnie z "racjonalnym pragmatyzmem". Pisze:
Racjonalny pragmatyzm pozwoli nam ustrzec się wielkich głupstw i nie damy się zwieść nowym utopiom. To tak na dobry początek. Dobry, bo choć czasy są tyleż ciekawe, co trudne, to możemy z tego bałaganu, w którym tkwimy, wyjść obronną ręką.
Dla profesora, ekonomia ma być przede wszystkim racjonalna i praktyczna, ma dobrze służyć rozwojowi i postępowi. Zaznacza, że gospodarka jest jak życie; warto o niej rozmyślać, rozmawiać, pisać i czytać. Ale jak na przyszłość uniknąć ekonomicznych błędów? Czy jest to w ogóle możliwe? Dokąd zmierza świat? Warto żyć? I gdzie?  Ekonomia świata nie zbawi, ale wiele może mu pomóc czytamy.
Potrzebna jest umiejętność mikroekonomicznego zarządzania i makroekonomicznej polityki, tak aby rosnący potencjał mógł być w pełni wykorzystywany.
Im bardziej zrozumiemy, co od czego zależy, tym większa będzie szansa, że popełnimy mniej błędów w społecznym procesie gospodarowania. Im bardziej rozeznamy się w istocie zjawisk i procesów, które obecnie dzieją się wokół nas, tym lepiej sami na tym wyjdziemy w przyszłości. Istotą rzeczy jest nie tyle przewidywanie konkretnych wydarzeń, ile procesów charakteryzujących się logiką wzajemnych powiązań.

Dużo miejsca prof. Kołodko poświęca w swych rozważaniach  medialnym analitykom oraz komentatorom wydarzeń gospodarczych, reprezentujących czy to duże banki, czy to interesy grup gospodarczych. Bardzo często (i co jest przecież ich zadaniem) udaje się im narzucić swoje poglądy (tzn. poglądy instytucji, które reprezentują) jako obiektywne. Nadawanie rzetelności takim poglądom może okazać się niebezpieczne, często bowiem dorabiają oni uzasadnienia do i tak przesądzonych już decyzji. Oczywiście, nie można każdego człowieka traktować jak potencjalnego przestępcy, jednak należy uważać, zwłaszcza tam, gdzie w grę wchodzą duże pieniądze.
Doradców niekoniecznie i z pewnością nie należy zawsze słuchać, ale warto wysłuchiwać tego, co mają do powiedzenia.

O czym jeszcze możemy przeczytać w "Dokąd zmierza świat? Ekonomia polityczna przyszłości"? O globalizacji czyli uświatowieniu, procesie nieodwracalnym, który wciąż będzie ewoluować. Pod jakim warunkiem Polsce opłaci się przystąpienie do strefy euro? Jakie ekonomiczne konsekwencje przyniesie wydłużające się życie ludzi na świecie? Jak walczyć z biedą? To klasyczne problemy ekonomii politycznej. Profesor Kołodko stawia tutaj sprawę jasno: Jeśli chcemy pomóc sobie, pomagać musimy innym. Czy postęp naukowo–techniczny pomoże przezwyciężyć niektóre zagrożenia? Czy rzeczywiście chińskie przedsiębiorstwa zagrażają amerykańskim interesom? Cały czas prof. Kołodko zaznacza jak ważna jest ekonomiczna wyobraźnia, która najlepiej podpowie jak najkorzystniej wykorzystać nagromadzoną wiedzę.

Bardzo ciekawe są także spostrzeżenia profesora na temat tego, co zagraża pokojowi na świecie. Największe zagrożenia niosą sprzęgające się nierównowagi: gospodarcza, społeczna i ekologiczna. Ryzyko niesie też niedostatek tolerancji i wzajemnego uznania dla wielokulturowości, która już nie opuści zglobalizowanej gospodarki.
Jaki więc będzie świat przyszłości? Autor prognozuje, że będzie to "świat wielkiego pokoju i małych wojen". 

"Dokąd zmierza świat? Ekonomia polityczna przyszłości" to pasjonująca, intelektualna lektura, do której będzie się wracać. A komu można ją polecieć? Za autorem napiszę: wszystkim na lepszą przyszłość.


/MC/