Czytając tę lekturę, mamy sposobność przenieść się w czasy wojny i chwilę przed wojną. Cała historia zaczyna się bowiem w 1936 roku. Poznajemy po kolei wszystkich bohaterów, których jest tak wiele, że bardzo łatwo można się pogubić, miałam wrażenie, jakby autorka chwytała kilka srok za ogon, zamiast skupić się na jednej konkretnej osobie. Ciocia Trusia, bo tak kazała na siebie mówić Truus, nie raz będzie świecić oczami przed nazistami. Nie raz wykaże się odwagą, stając naprzeciw największego i pokazując, że się nie boi.

Matylda musi znaleźć dowody na niewierność męża klientki, która koniecznie chce się z nim rozwieść. Po nieudanej próbie uwiedzenia mężczyzny, ten nieoczekiwanie znika, podobnie zresztą jak kochanek klientki, która nie może się zdecydować, na którym z  zaginionych zależy jej bardziej. Tymczasem odkryte nad rzeką zwłoki niezidentyfikowanego mężczyzny łączą drogi Matyldy oraz dwóch śledczych, Mareckiego i Tomczaka, z którymi pani detektyw miała już do czynienia w przeszłości…

Chłopiec na szczycie góry to trzy składowe, w których czytelnik przechodzi wraz z bohaterem mocną przemianę. Widzi ziarenka, które posiane w młodym, niewinnym, nieskażonym wojną umyśle, kiełkują w kierunku wyjątkowego i trudnego do wyplenienia chwastu, podlewane urodzajnym nazistowskim słowem, czynem i pochwałą. Fabuła dość prosta, z obszernym wizjerem w głąb duszy głównego bohatera, pozostawia czytelnika w stanie niepewności, czy Peterowi współczuć czy go osądzać.

I, mimo że Someone else jest schematyczne, to i tak się wyróżnia na tle tego gatunku. Nie zdarzyło mi się jeszcze czytać new adult, w którym głównym bohaterem jest osoba czarnoskóra. Podobnie jest zresztą z Cassie, która choruje na cukrzycę. Te dwa elementy są jednymi z najważniejszych w całej ich kreacji. Autorka nie zapomniała, że stworzyła chorą bohaterkę, która musi pilnować swojego zdrowia i diety. Nie zapomniała, że Auri może być źle traktowany przez osoby nietolerancyjne. Ba, nie zapomniała nawet o takich detalach, jak to, że bohaterka ma prawo mieć okres, a para powinna pamiętać o antykoncepcji! Osobiście zwracam uwagę na takie rzeczy, bo one tylko dodają realizmu do książki, której akcja dzieje się w obecnych czasach.

Obraz osadnictwa zaprezentowany przez McCullougha można określić jako jednostronny. Dominuje punkt widzenia białych osadników z ich systemem wartości opartym na etosie ciężkiej pracy, choć pojawiają się też przegrani i oszuści. Generalnie: przystosowani przetrwali, słabi wracali do domu lub ginęli. To ostatnie dotyczyło także Indian. W zdominowanych przez narrację prowadzoną przez mężczyzn czasach znalazło się jednak miejsce dla kobiet. Zostawiły po sobie mniej spisanych relacji, ale te nie zostały w Pionierach pominięte. Zacząłem ten akapit od słowa obraz, czas więc na kilka słów o szacie graficznej. Ryciny, reprodukcje, zdjęcia, wszystko to znalazło się w polskim wydaniu (plus twarda oprawa i mapki). Co do okładki, to bardziej podobała mi się amerykańska, która lepiej oddawała zawartość książki, ukazując podróż rzeką wraz z dobytkiem. Nasza edycja bazuje na stereotypowym wizerunku Dzikiego Zachodu: wozie krytym białym płótnem oraz Indianach prerii.